Waqt li kien qed jipparteċipa fil-Kunsill Dinji tar-Reliġjonijiet għall-Paċi f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija, nhar it-Tlieta, 29 ta’ Lulju, 2025, il-Presbiteru Gerrit W. Gong, appostlu tal-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Żmien, indirizza lill-mexxejja reliġjużi dwar “Il-Fidi, l-Etika, u d-Dinjita’ tal-Bniedem f’epoka ta’ Intelliġenza Artifiċjali (IA).”

Il-Presbiteru Gerrit W. Gong jieħu sehem f’panel dwar id-Djalogu Tematiku dwar il-Kodiċi Sagri: Il-fidi, l-Etika, u d-Dinjita’ tal-Bniedem fl-epoka tal-Intelliġenza Artifiċjali fil-laqgħa tar-Reliġjonijiet għall-Paċi tal-Kunsill Dinji f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija, nhar it-Tlieta, 29 ta’ Lulju, 2025.


Il-Presbiteru Gerrit W. Gong, appostlu tal-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Żmien, jitkellem dwar l-intelliġenza artifiċjali waqt sessjoni tal-Kunsill Dinji tar-Reliġjonijiet għall-Paċi nhar it-Tlieta, 29 ta’ Lulju, 2025, f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija.


Il-Presbiteru Gerrit W. Gong, appostlu tal-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Żmien, jieħu b’idejh lil Bartilmew I ta’ Kostantinopli, Patrijarka Ekumeniku ta’ Kostantinopli, wara sessjoni tal-Kunsill Dinji tar-Reliġjonijiet għall-Paċi nhar it-Tlieta, 29 ta’ Lulju, 2025, f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija.


Il-Presbiteru Gerrit W. Gong ma’ panelisti sħabu, l-E.T. Dr Abdulrahman Alzaid, Deputat Segretarju Ġenerali, Lega Dinjija Musulmana; Ms. Bani Dugal (moderatur), Rappreżentant prinċipali għan-Nazzjonijiet Uniti, il-Komunita’ Internazzjonali ta’ Bahá’í, Viċi President, Reliġjonijiet għall-Paċi; u l-Kap Rabbi David Rosen, Konsulent Speċjali tal-Familja Abrahamika f’Abu Dhabi, Viċi President, Reliġjonijiet għall-Paċi wara sessjoni tal-Kunsill Dinji tar-Reliġjonijiet għall-Paċi nhar it-Tlieta, 29 ta’ Lulju, 2025, f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija.


Bartilmew I ta’ Kostantinopli, Patrijarka Ekumeniku ta’ Kostantinopli, waqt l-indirizz ewlieni fil-Kunsill Dinji tar-Reliġjonijiet għall-Paċi f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija, nhar it-Tlieta, 29 ta’ Lulju, 2025.


Il-Presbiteru Gerrit W. Gong, appostlu tal-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Żmien, jingħaqad mal-parteċipanti sħabu tal-Kunsill Dinji tar-Reliġjonijiet għall-Paċi għal ritratt mal-grupp nhar it-Tlieta, 29 ta’ Lulju, 2025, f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija.


Il-Presbiteru Gerrit W. Gong, appostlu tal-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Żmien, iżur l-Universita’ Ibn Haldun f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija, mal-Professur Recep Şentürk, nhar it-Tnejn, 28 ta’ Lulju, 2025. Il-kumpless universitarju li qiegħed ħdejn il-Moskea ta’ Süleymaniye.


Il-Presbiteru Gerrit W. Gong, appostlu tal-Knisja ta’ Ġesù Kristu tal-Qaddisin tal-Aħħar Żmien, jieħu ritratt mal-Professur Samy Ayoub tal-Liġi mill-Universita’ ta’ Texas fl-Ayasofya f’Istanbul, ir-Repubblika tat-Turkija, nhar it-Tnejn, 28 ta’ Lulju, 2025.

“Hekk kif nidħlu f’territorju teknoloġiku u etiku mhux magħruf, jeħtieġ li b’mod speċjali issa nallinjaw il-firxa esponenzjali pervażiva tal-IA ma’ prinċipji etiċi u valuri morali dejjiema bbażati fuq il-fidi,” qal il-Presbiteru Gong.
L-appostlu qasam tliet punti madwar l-IA, kull wieħed b’sejħa għall-azzjoni għall-mexxejja tal-fidi.
L-ewwel nett, għin lis-soċjeta’ tifhem IA mhijiex u ma tistax tkun Alla.
Il-Presbiteru Gong stqarr li t-taħriġ u s-sorsi tad-data tal-IA joriġinaw mill-bnedmin, li għandhom limitazzjonijiet u restrizzjonijiet; Alla biss jista’ jipprovdi verita’ divina ispirata.
“Dawk li jfittxu li jdgħajfu l-IA jistgħu bla ma jridu jiskopru Torri modern ta’ Babel. L-isforzi tal-bniedem biex joħloq utopja jew biex mingħalih jilħaq is-sema. “Il-Presbiteru Gong kompla, “għat-tfal ta’ Alla, il-pjattaformi u t-teknoloġiji ma jistgħux jissostitwixxu l-konnessjoni u r-relazzjoni Divina awtentika.”
Il-President tal-Knisja Russell M. Nelson qal, “Il-privileġġ li jirċievi rivelazzjoni hu wieħed mill-akbar għotjiet t’Alla lil uliedu.”
It-tieni, konxjament jagħżlu u intenzjonalment jużaw l-IA bħala għodda għall-ġid.
“L-iskopijiet u l-valuri l-aktar umani u umani tagħna … se jkollhom bżonn l-aqwa wirt reliġjuż u morali tagħna,” qal il-Presbiteru Gong. Bħala mexxejja reliġjużi, nistgħu “b’mod intenzjonat nartikolaw u noħolqu viżjoni għad-dinja” li “trawwem il-ġid komuni, inkluż il-ġid li tiffjorixxi l-bniedem u l-ġid komuni.”
“Bħala mexxejja reliġjużi, nistgħu ngħinu lill-poplu tagħna jantiċipa, jadatta għal, u juża b’mod tajjeb l-bidliet kontinwi tal-IA. Aħna ma nibżgħux mill-IA, u lanqas ma naħsbu li l-IA se tkun is-soluzzjoni għal kollox. Nistgħu ngħinu lill-utenti u l-kongregazzjonijiet tagħna jaraw l-IA bħala għodda utli li, użata b’mod xieraq u tajjeb, tista’ tbierek ħafna aspetti tal-ħajja ta’ kuljum,” qal il-Presbiteru Gong.
It-tielet, l-użu etiku, sikur, u b’fiduċja tal-IA.
Il-Presbiteru Gong qal li l-boxxla morali għall-IA m’għandhiex tkun iddettata biss mit-teknoloġija jew mill-grupp żgħir li qed jiżviluppa l-IA.
“Anke f’dinja influwenzata mill-ħsieb sekulari, mhux biss dawk li jemmnu b’mod reliġjuż iżda ċ-ċittadini kullimkien iridu li l-mexxejja reliġjużi u morali jgħinu jiżguraw li l-IA tkun sikura u tista’ tiġi fdata,” qal il-Presbiteru Gong.
L-appostlu appella għal sforz inter-reliġjuż mal-mexxejja u ċ-ċittadini madwar l-industrija, ir-riċerka, il-korpi ċivili u governattivi, u l-gruppi pluralistiċi bbażati fuq il-fidi “biex jallinjaw l-iżviluppi tal-IA u jsaħħu l-prinċipji u l-valuri morali.”
L-Evalwazzjoni Komunitarja tal-Fidi fl-IA
Il-Presbiteru Gong spjega kif, b’ħidma kollettiva ma’ dawk kollha impenjati favur IA sikura u responsabbli, “L-Evalwazzjoni Komunitarja tal-Fidi fl-IA” tista’ tipprovdi kontroll u bilanċ addizzjonali tal-IA. Evalwazzjoni bħal din jista’ jkollha żewġ skopijiet. L-ewwel nett, biex tgħin tiżgura li s-sistemi tal-IA juru persuni ta’ fidi u t-twemmin reliġjuż b’rispett u b’mod preċiż. It-tieni, li jiġu offruti sett ta’ taħriġ ibbażati fuq il-fidi sabiex il-mudelli tal-IA jkunu jistgħu jinkludu skopijiet morali u etiċi, prinċipji, u titjib kontinwu fil-prestazzjoni.
“Fit-tradizzjoni Nisranija, Ġesù Kristu jiddikjara, “Jiena t-triq, il-verita’, u l-ħajja.” Fil-jiem li ġejjin, ejjew ngħaqqdu l-isforzi tagħna biex nidentifikaw modi u veritajiet li jgħinuna ngħixu ħajjitna bil-fidi, l-etika, u d-dinjita’ f’epoka ta’ intelliġenza artifiċjali,” qal il-Presbiteru Gong.
Żjara f’Siti Storiċi
Waqt li kien f’Istanbul, il-Presbiteru Gong żar il-Hagia Sophia (magħrufa wkoll bħala Ayasofya), sit ta’ Wirt Dinji tal-UNESCO, mal-ispeċjalista tal-liġi Iżlamika l-Professur Samy Ayoub.
L-appostlu għamel żmien ukoll mal-Professur Recep Şentürk fl-Universita’ ta’ Ibn Haldun, li tagħmel parti mill-kumpless storiku tal-Moskea ta’ Süleymaniye.